Zaobserwować można gwałtowny wzrost liczby osób uzależnionych. Problem ten dotyka również dzieci i młodzież.
Specyfika problemów uzależnień u dzieci i młodzieży
Problem uzależnień wśród dzieci i młodzieży jest powszechnie znany w obecnych czasach. Uzależnienia są jednym z największych zagrożeń współczesności. Obserwujemy gwałtowny wzrost liczby osób uzależnionych, a dotyka to głównie dzieci i młodzieży. Specyfika problemów związanych z uzależnieniem u młodych osób ,a w zasadzie niebezpieczeństwo występowania problemu uzależnienia polega głównie na szybkości rozwoju uzależnienia. U dziecka, które zaczyna systematyczne kontakty z alkoholem w wieku 14 – 15 roku życia, pełne uzależnienie od alkoholu może rozwinąć się bardzo szybko. Szybkość rozwoju uzależnienia od substancji psychoaktywnych (w tym alkoholu), u młodzieży uwarunkowana jest specyficznym, chemicznym działaniem narkotyków na obszar przeżywania uczuć i emocji.
Kategorie środków uzależniających możemy podzielić na:
• środki poprawiające doraźnie samopoczucie, do których zaliczamy alkohol, leki, narkotyki i papierosy
• zachowania redukujące napięcie emocjonalne poprzez kompulsywne objadanie się, ćwiczenia fizyczne.
Substancje psychoaktywne (narkotyki) działają tak, że podnoszą nasz stan przeżywania uczuć, przenoszą nas w obszary przyjemniejszych przeżyć, dają poczucie ulgi, odprężenia, poczucie siły, lepszych kontaktów z innymi, dają złudne poczucie lepszej zabawy. To główne powody , przez które dzieci i młodzież używają narkotyków. U dzieci i młodzieży, u których naturalne systemy regulacji uczuć i emocji są dopiero w trakcie kształtowania i rozwoju, doprowadzanie do sytuacji chemicznego (narkotykiem, alkoholem) regulowania tej sfery jest szczególnie niebezpieczne. Chemiczne regulowanie uczuć i emocji bardzo szybko wiąże i bardzo trwale i szybko uszkadza naturalne możliwości i umiejętności radzenia sobie z uczuciami i emocjami. Dzieci, silnie przywiązują się do chemicznego regulowania swoich uczuć i emocji, do tego stopnia, że nie wyobrażają sobie możliwości przeżywania niektórych sytuacji życiowych (np. zakończenie roku szkolnego, poznanie nowych osób,) bez użycia substancji psychoaktywnych. Z uwagi na intensywny proces wzrostu i kształtowania się młodej osoby, wystąpienie uzależnienia wywołuje wiele zagrożeń. Uzależnienie sprawia, że młody człowiek nastawia się tylko na doraźne przyjemności, nie uczy się dojrzałych i skutecznych sposobów radzenia sobie ze stresem i rozwiązywania problemów życiowych. Osoba uzależniona ponosi także inne koszty związane między innymi ze szkołą (zaległości szkolne, wagary, kłopoty w nauce: zaburzona koncentracja uwagi, osłabienie pamięci i logicznego myślenia, spadek motywacji); z rodziną (konflikty). Ma również problemy z agresją (środki psychoaktywne mają wpływ na ośrodki kontroli powodując działanie, na które ludzie nie pozwalają sobie będąc trzeźwymi), zwiększone prawdopodobieństwo utraty zdrowia lub życia.